Su geçirmez ve nefes alabilir membranlı kumaşlar bir dizi katman kullanılarak üretilir. Bazıları iki katman (2L), bazıları iki buçuk katman (2,5L) ve bazıları da üç katmanlı (3L) olarak adlandırılır. Peki bunların arasındaki farklar nelerdir, avantajları ve dezavantajları nedir hep birlikte göz atalım.
İki Katman (2L) Kumaşlar
Su geçirmez ve nefes alabilir kumaşlar genellikle iki katmandan oluşur (2L). Gore-Tex başta olmak üzere birçok membran (zar) üreticisi tarafından benimsenmiş geleneksel yaklaşımdır da denilebilir. Adından da anlaşıldığı üzere kumaş iki katmandan meydana gelir. Bu kumaşlar genellikle naylondan mamul dış kabuk ve buna lamine edilmiş su geçirmez-nefes alabilir membrandan oluşur.
Laminasyon, ısı ve basınç yardımıyla birbirinden farklı yüzeylerin çeşitli baskılama ve yapıştırma yöntemleri ile bir araya getirilmesi ve tek bir katman halinde kullanılması işlemidir. Lamine sözcüğünün kullanıldığı her üründe laminasyon işlemi uygulanıyor anlamına gelmektedir.
2 katman nefes alabilir kumaşların iç kısmında yer alan membranın zarar görmemesi için, genellikle membranın üzeri ince file veya polyester kumaşla kapatılır.
İki katmanlı kumaş ile üretilmiş ürünlerin avantajı, düşük maliyetleri dolayısıyla uygun fiyatlarıdır (ülkemizde hiçbir doğa sporları malzemesi uygun fiyatlı değildir!!). Zira hem uzun süredir var olan bir teknolojidir, hem de birçok dikim seçeneğine izin veren dikiş ve astar konusunda da alternatifler sunan bir kumaştır.
2L Gore-tex ile 3L Gore-tex kumaşların soluma ve su geçirmezlik değerleri aynıdır.
İki buçuk Katman (2,5L) Kumaşlar
2L kumaşlardan tek farkları, iç yüzeyde file veya polyester astar kullanmak yerine, membran üzerine ince ve elastik bir katman püskürtülerek (poliüretan veya karbon) imal edilmeleridir. Bu film tabakası membranı koruduğu gibi, ciltteki rahatsız edici hissi de belli ölçüde azaltır.
Bu sayede daha hafif ve paketli haldeyken daha az yer kaplayan ürünler üretmek mümkün olur.
“2.5 Katman Gore'un rakipleri tarafından uydurulmuş bir isimdir” dersek yanlış bir tespit yapmış olmayız. Zira Gore-tex Paclite tam da yukarıda ifade ettiğimiz 2,5 katman teknolojisine göre üretilmiş bir kumaştır (Naylon dış kabuk + membran + ince püskürtme kaplama), ancak Gore firması bu kumaşları da 2 katman olarak ifade eder.
2,5 katman kumaşların (Gore-tex'in yeni nesil 2L kumaşları da bu sınıfa dahil) avantajları hafif olmaları ve paketlendiğinde daha az yer kaplamalarıdır.
Üç Katman (3L) Kumaşlar
Üç katman kumaşlarda naylon dış kabuk, membran ve iç astarlık kumaş birbirlerine lamine edilmişlerdir. Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, nefes alma ve su geçirmezlik performansları 2 ve 2.5 katman kumaşlardan daha üstün değildir.
Kullanım ve yıkama esnasında ortadaki membran katman sürtünmeye doğrudan maruz kalmayacağı için, 3 katman kumaştan mamul ürünlerin daha uzun ömürlü olacaklarını söylemek yanlış olmaz.
3 katman kumaşların pahalı olmasının başlıca nedeni astarlık kumaşlarının triko örme tekniğiyle (halk arasında bilinen triko kumaşla karıştırmayın) örülmüş olmaları, fazladan laminasyon maliyetleri ve dikiş yerlerindeki daha yüksek maliyetli bantlar olarak açıklanabilir.
3 katman kumaşlar daha dayanıklı olmalarının yanı sıra, klasik 2 katman kumaşlara kıyasla daha az yer kapladıkları söylenebilir.
Bir buçuk (1.5 L) Katman Kumaşlar
“Bu da ne?” diye sormayın. Bir buçuk katmanı ben uydurdum. Gore'un 2016 yılında duyurduğu Gore-tex Shakedry kumaşlar bu tanıma uyuyorlar. Shakedry kumaşlarda membranın üstünde dış kabuk kumaşı bulunmuyor. Membran doğrudan dışarıda bırakılmış.
İç yüzeyde ise yalnızca püskürtme tekniğiyle ince bir koruyucu film tabakası bulunan bu kumaşlar, arada hiçbir katman olmadığı için çok iyi soluyor, aynı zamanda hafif ve paketlendiğinde yalnızca avuç içi kadar yer kaplıyorlar.
Sonuç
Nefes alabilir ve su geçirmez kumaştan mamul ürün satın alırken “en çok katmanlısını” değil, yapacağınız aktivite için en uygun olan çeşidi seçmeniz önemlidir.
Bisiklet ve arazi koşusu gibi gramların hesaplandığı aktivitelerde 1.5 ve 2.5 katmanlı kumaşlar hafif oldukları ve paketli halde az yer kapladıkları için tercih edilebilir.
Yağışlı havalarda “ıslanmamak” için ceket taşınan aktivitelerde ise 2 veya 2.5 katmanlı kumaşlardan mamul ürünler yeterli gelecektir.
Özellikle kış dağcılığı gibi, 3 katman giyim sisteminin ayrılmaz parçası olan dış katman seçiminde 3L kumaşlar hem yalıtım özellikleri, hem de yırtılma ve sürtünme mukavemetleri daha yüksek olduğu için tercih edilebilir.